Google Family Link Çocukların Ailelerin Gözetiminde Mobil Cihaz Kullanabilmelerine İmkan Sağlıyor
Google artık çocuklarınıza göz kulak olacak.
Teknoloji devi, birçok online servisi, Family Link adlı yeni bir araçla, 13 yaşın altındaki çocuklarınızın hizmetine sunuyor. Bu uygulama çocuklarınızın mobil cihazlarındaki içeriklerin ebeveynlerce yakından takip edilebilmesine olanak sağlıyor. Geliştirilen bu yeni sistem, çocukların teknoloji ürünlerini kullanmıyor olmaları gerçeği karşısında ailelere çözümler sunmayı amaçlayan, büyük bir teknoloji firmasının yaptığı ilk girişimlerden biri olma özelliğini taşıyor.
Familiy Link Gmail, Haritalar, Chrome ve diğer birçok tam sürümde Google servisinin çocuklarca daha güvenli olarak kullanılabilmesini sağlıyor. Bu sistem sayesinde çocukların hesapları doğrudan ebeveyn hesaplarıyla bağlı kılınıyor ve çocukların neleri yapabilecekleri ve yapamayacakları bağlamındaki pek çok hususu ailelerin granüler (tek tek) olarak kontrol edebilmelerini sağlıyor. Mobil cihazlardaki uygulamaların içeriklerine ilişkin genel bir derecelendirme imkanı sunan bu sistemi kullanan ebeveynler, çocuklarının belli bir uygulamayı ne kadar süreyle kullanabileceklerini belirleyebilmekte veya tamamen engelleyebilmekte.
Google Family Link’in kısıtlı beta sürümü 15 Mart 2017 itibarıyla kullanıma açılmış bulunuyor. Google önümüzdeki bir süre boyunca bu sistemin işleyişi hakkında feedback toplayacak ve ABD’den başlamak üzere bu yıl sonuna doğru bu sistemi genel kullanıma açacak.
13 yaşın altındaki çocuklara yönelik hizmet arzı ABD’deki “Çocukların Online Mahremiyetlerini Koruma Yasası” nedeniyle büyük teknoloji şirketleri bakımından netameli bir konu. Bu yasa 13 yaş altındaki çocukların interneti kullanmalarını kesin olarak yasaklamamakla birlikte, 12 yaş ve altındaki çocukların kullandığı bilişim hizmetlerinin veri toplama uygulamalarına ciddi kısıtlamalar getirmekte. Söz konusu yasa, örneğin bir çocuğun cinsiyetini, konumunu, fotoğrafını paylaşabilmesi için ebeveynlerin ön onayının alınmasını mecbur kılmakta.
Bu konuda Google’ın ürün yönetim direktörü olan ve Family Link’i geliştiren ekipte bulunan Amar Gandhi “Çocukların internetteki puslu bir yolda sendelemeleri ihtimali daima endişeyi netice verir. Biz Google’ın bu sorunu çözebileceğine inanıyoruz. Bu projede görev alanların çoğunluğu çocuk sahibi. Teknolojinin anne babalık vazifesinin yerine geçebileceğini tabi ki düşünmüyoruz. Ama teknoloji bu alanda ebeveynlere destek sağlayacaktır.” diyor.
Family Link çocuk verilerinin toplanmasının kısıtlanması ve internete geniş ebeveyn kontrolüyle girilebilmesi çerçevesindeki kaygılara yönelik çözüm üretmeye çalışmakta. Tabi bu mayınlı bir sahada gezinmeye benzetilebilir. Zira internet çocuklar için gayet kafa karıştırıcı ve tehlikeli olma potansiyeline sahip. Family Link’in başarılı olması da, çocuklarının bilişim dünyasındaki hayatları hakkında ebeveynlere tam malumat sahibi olmadıkları teknik detayları kavratabilmeye bağlı.
Öte yandan Google’ın bu girişimi riskli de olsa aslında gerçek bir soruna yönelik: Çocuklar artık çok çok erken yaşlarda internetle tanışmakta. Araştırmalara göre, ortalama 10.3 yaşındayken çocuklara cep telefonu alınıyor ve çocukların yaklaşık yüzde 39’u 11.4 yaşında sosyal medya hesabı edinmiş oluyorlar, ki bu yaş ortalaması çoğu sosyal ağa ilişkin asgari yaş koşulunun 1 yaştan fazla altında.
2016 yılına ait bir araştırmaya göre, tablet kullanımı daha da erken başlıyor ve 6-12 yaş aralığındaki çocukların yüzde 84’ü haftalık bazda tablet kullanıyor.
Genelde ebeveynler, internete giriş filtresi kurulmamış halde, kendi kullandıkları telefon ve tabletleri çocuklarına ödünç vermekte. Bazı üçüncü taraf uygulama ve servisler birtakım cihazlara giriş yapılmasına kısıtlama getirebilmekle birlikte, bu uygulamaların kullanım şekilleri karmakarışık ve genellikle Android ile iOS’un güncel sürümleriyle uyumlu çalışamamakta.
Google bu sorunla ilgilenmeye daha önce de girişmişti. Android 4.3 Jelly Bean sürümü için çocukların belirli cihazlara kontrollü giriş yapabilmelerine imkan sağlayan “kısıtlamalı profil”i (restricted profile) geliştirmişti. Ancak bu özelliğin granüler (tek tek) kontrol imkanı eksikti, yani her bir uygulama için ayrı kullanım kısıtlaması öngörülemiyordu ve ya hep ya hiç mantığıyla kullanılabilmekteydi.
Bu hususta Gandhi “kısıtlamalı profiller özelliğinin cihaz merkezli bir mahiyete sahip olduğunu, bunun dar kullanıma sebep olduğunu, çocukların kendi Gmail hesaplarını edinemediklerini, kendilerine ait bir hesap alanında fotoğraflarını saklayamadıklarını, esasında ebeveynlerinin cihazlarını kullandıklarını” belirtmekte.
Family Link bu sorunu çözmüş olacağa benziyor. Bu sistem ebeveynlerin basit bir şekilde, çocuklarının belirli bir cihaza giriş yapmalarına kısıtlama getirmelerini sağlayacak. Çocukların aileleri tarafından izlenebilen/yönetilebilen kendi Google ve Gmail hesapları olacak. Bu suretle çocukların cihazın tümünü uygun bir şekilde kullanmalarına ve çocukların bu cihazları ebeveynlerin gözetimi altında kullanmalarına (telefondaki uygulama ve fonksiyonları kullanma şekillerine izin verme/vermeme ve bu izinleri kaldırma) imkan tanınacak .
Family Link’in ürün yöneticisi Saurabh Sharma “Bunun çocuklarla beraber büyüyüp gelişecek bir hesap olacağını, çocuklar 13 yaşını geçtiklerinde istenirse bu gözetimin kaldırılabileceğini” ifade ediyor.
Google, 13 yaşından sonra ebeveyn gözetimi sona erdiğinde, çocukların tam kontrolü kazanacaklarını açıklıyor. Aslına bakılırsa, ABD ve diğer birçok ülkede 13 yaşından sonra çocuklar kendilerine ait tam fonksiyonlu Google hesabı oluşturabilecekleri için, bu yaştan sonra çocuklara hesaplarının kontrolünü verme aslında pek bir mana ifade etmeyecek (Bu yaş sınırı İspanya ve Güney Kore için 14, Hollanda için 16’dır).
Family Link Nasıl Kullanılır?
Ebeveynler Google Play’dan indirecekleri bir uygulamayla Family Link’i yönetebilecekler. Benzer bir uygulama çocuğun cihazında da kurulacak olup, ebeveyn her iki cihazdaki programın ayarlarını yaptığında, iki cihaz birbirleriyle bağlı hale gelecek. Şu an itibarıyla iki cihazın da Android olması gerekmekte. Google halen bu uygulamanın iOS versiyonunu geliştirmeye çalışmakta. Ancak gereken işletim sistemi izinleri nedeniyle, çocuğa ait telefonun Android olması şarttır.
Google ebeveyn yönetiminin temel öğesinin özel uygulama olduğunu, anne-babaların çocuğun cihazında bazı uygulamalara girmesine izin verme veya engelleme imkanına sahip olacaklarını belirtiyor. Bazı uygulamalara izin verildikten sonra, ebeveynler bu izinleri gözden geçirebilecek olup, bazı Google uygulamalarında daha geniş kontrol imkanları olacak. Örneğin Google Chrome’da üç temel giriş düzeyinden biri seçilebilecek: Filtresiz, güvenli (google porno veya diğer sakıncalı siteleri engelleyecek) veya kısıtlamalı (çocuklar sadece ebeveynlerin seçtikleri siteleri ziyaret edebilecek).
Daha kapsamlı izleme gerçekleştirilebilmesi de mümkün olacak elbette. Ebeveynler çocuklarına haftanın her günü için farklı limitler belirlenebilecek şekilde, toplam gösterim/kullanım süresi koyabilecekler. Aileler tam karartma vakitleri de belirleyebilecekler, böylece yemek esnasında veya gecenin belli zaman dilimleri gibi vakitlerde çocuklar cihazlarını açamayacaklar.
Ayrıca uygulamada sadece birkaç tıklama ile aileler çocuklarının cihazlarını kilitlemeyi sağlayan farklı yollara sahip olacaklar.
Sharma bunu “saat 6 olduğunda, akşam yemeği vaktinde çocukların cihazlarını kapatmalarına gerek bile kalmayacak, ‘Cihazları şimdi kilitle’ butonuna bastığımızda çocukların cihazları otomatik olarak kilitlenecek ve bu özellik muhtemelen ailelerin en beğendikleri özellik olacak” şeklinde açıklıyor.
Çocuk kısıtlanan bir uygulamayı indirmek veya böyle bir siteye girmek istediğinde, Family Link anne-babalara bunları onaylama veya reddetmeyi sağlayacak bir bildirim iletecek. Aileler ayrıca çocuklarının hangi uygulamaları, hangi sürelerle kullandıklarına ilişkin detaylı analizler de görüntüleyebilecekler.
Play Movies ve Photos gibi birçok Google servisi çocuklara açık olacak, bir istisnayla: Youtube. Çocuklar yaş kontrolü ve kısıtlamalara tabi olarak Youtube Kids’e girme imkanına sahip olacaklar. Görünüşe göre Google, ilgili altyapısı zaten tamamlanmış olduğu için Youtube için ayrı bir Family Link filtresi koymak suretiyle tekerleği yeniden icat etmemeyi tercih etmiş.
Gandhi “her ailenin kendi temel kurallarının olduğunu, esnekliğe sahip bir sistem oluşturduklarını, böylece ailelerin kendilerine uygun şekilde bu sisteme adapte olabileceklerini, çocuklarının yaşlarına göre zaman içerisinde bu sistemde düzenlemeler yapabileceklerini ve bu esnekliğin geliştirdikleri sistemin önemli bir özelliği olduğunu” belirtiyor.
Google bu sistemin kullanıcıyı memnun etmeye yönelik her durumu öngörememiş olabilir. Belki Google’ın iddialı ürünleri teknoloji meraklılarının zihinlerinde yeterli görülebilir. Ancak bir şehirdeki Google tutkunlarının işine yarayan ürün başka bir kentte ilkokul çağında çocuğu olan anneler için yetersiz kalabilir. Bununla birlikte Google’ın ortaya koyduğu çaba büyük: Eğer Google çocuklar için güvenli interneti temin edebilirse, Facebook, Apple ve Microsoft gibi büyüklere yol göstermiş olacak. Hiç değilse bütün nesil kaybolup gitmemiş olacak.
Son sözümüz şu: ne olursa olsun, mevzu çocuklar olunca, teknoloji geliştiricilerinin öğrenmesi ve hayata geçirmesi gereken çok şey bulunuyor.
